Er zijn vijf verschillende soorten financiële risico’s:
- Renterisico (van vaste schuld en vlottende schuld)
Bij vaste schuld gaat het er om hoeveel het rentesaldo wijzigt door verandering in de rente. Het gaat alleen over geld dat een jaar of langer wordt geleend of uitgeleend. Bij vlottende schuld gaat het er om of de gemeente kortlopende leningen kan aflossen. Dit bekijken we met de kasgeldlimiet. Dat is het bedrag dat de gemeente maximaal aan kasgeld mag opnemen.
- Koersrisico
Dit is het risico dat de gemeente loopt als de koers of rente van haar beleggingen/uitstaande leningen verandert. Er zijn tien beleggingsinstrumenten toegestaan. Dit zijn: rekening courant, spaarrekening, daggeld, deposito, onderhandse geldlening, commercial paper, certificaten van deposito, obligatie, medium note en garantieproduct.
- Kredietrisico
Dit is het risico dat degene die geld geleend heeft dit niet terugbetaald of niet terug kan betalen. Om dit risico te beperken heeft de gemeente richtlijnen opgenomen in haar treasurystatuut. De richtlijnen gaan over de minimale kredietwaardigheid van partijen. Het gaat om partijen aan wie de gemeente geld wil uitlenen en partijen waar de gemeente geld wil beleggen.
- Intern liquiditeitsrisico
Dit is het risico dat er onvoldoende middelen beschikbaar zijn om aan de directe verplichtingen te voldoen.
- Valutarisico
Dit is het risico als de waarde van munteenheid wijzigt. Valutarisico’s worden uitgesloten door uitsluitend leningen te verstrekken, aan te gaan of te garanderen in euro's.
We leven in een tijd waarin we nogal wat vroegere aannames en paradigma’s moeten herzien. Vaste relaties tussen korte rente en inflatie, tussen inflatie en werkgelegenheid rentes die uiteindelijk zullen terugkeren naar het gemiddelde of gemiddelde niveau in een volledige dataset op de lange termijn. Het zijn zaken die mogelijk ooit (tijdelijk) geldigheid hadden, maar die geen onderdeel blijken te zijn van een stationaire wereld. De rentewereld is de laatste decennia ingrijpend veranderd en veranderingen volgen elkaar steeds sneller op. Ten aanzien van (rente)risico's gaat het er niet om er vanuit te gaan wat kan gebeuren en het de gemeente comfortabel maakt. Het gaat er om mensen scherp te maken wat ons te doen staat als ontwikkelingen anders lopen dan verwacht of gehoopt. De publieke opinie over de huidige rente is dat deze rente meer omhoog dan omlaag kan gaan. Die opinie is er geleidelijk ingesleten en niet relevant.
In de huidige turbulente wereld - waarin alleen al de huidige situatie van negatieve rentes voor menigeen een nauwelijks in te beelden nabije toekomst is - wordt de grote opgave hoe we voor onze begroting scenario’s kunnen bedenken die behulpzaam kunnen zijn aan het realiseren van onze doelen rekening houdend met de relatie van de (verwachte) rentefactor.
Renterisico vaste schuld en vlottende schuld
Renterisico vaste schuld: wij blijven onder de renterisiconorm
De renterisiconorm is 20% van het begrotingstotaal. In de wet staat dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en de renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan dit percentage.
Renterisico | Bedragen x € 1.000 | |||
---|---|---|---|---|
2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
Variabelen Renterisiconorm | ||||
Renteherzieningen | nvt | nvt | nvt | nvt |
Aflossingen | nvt | nvt | nvt | nvt |
Renterisico | 0 | 0 | 0 | 0 |
Berekening renterisiconorm | ||||
Begrotingstotaal | 141.608 | 135.641 | 133.560 | 132.623 |
Percentage regeling | 20% | 20% | 20% | 20% |
Renterisiconorm | 28.322 | 27.128 | 26.712 | 26.525 |
Ruimte t.o.v. renterisiconorm | 28.322 | 27.128 | 26.712 | 26.525 |
De kasgeldlimiet is 8,5% van het begrotingstotaal van het begin van het jaar. Dit percentage is vastgesteld door het Ministerie van Financiën. Elk kwartaal berekenen we hoe wij er voor staan (de zogenaamde kwartaallimietberekening). Zo kunnen we eventuele overschrijdingen signaleren. Overschrijden we de limiet drie keer achtereen? Dan moeten we de toezichthouder op de hoogte stellen.
Kasgeldlimiet | Bedragen x € 1.000 | |||
---|---|---|---|---|
2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
Begrotingstotaal | 141.608 | 135.641 | 133.560 | 132.623 |
Vastgesteld percentage | 8,5% | 8,5% | 8,5% | 8,5% |
Kasgeldlimiet | 12.037 | 11.529 | 11.353 | 11.273 |
Wij beperken ons koersrisico
Dit komt omdat de rentes van de uitgezette leningen niet veranderen. Als ze veranderen blijven ze vaak onder de huidige rentestand. De beleggingen die wij in bedrijven hebben zijn gewaardeerd op de verkrijgingsprijs. Als het nodig is, worden deze duurzaam afgewaardeerd. De aandelen zijn niet genoteerd op de effectenbeurs waardoor er geen koersbewegingen zichtbaar zijn. De gemeente neemt voor
€ 76.782 deel in het aandelenkapitaal van bedrijven. De gemeente heeft in totaal € 2.456.085 aan leningen uitstaan (verwachte stand per 1 januari 2021). Voor 2021 bedraagt de te ontvangen rente € 51.868 en de te ontvangen aflossing € 236.158.
De uitstaande leningen per 01-01-2021 zijn:
Bedrag | ||||
Flevomeerbibliotheek | 284.000 | |||
Geldlening MFC Tollebeek | 580.000 | |||
Achtergestelde lening Vitens | 142.082 | |||
Lening Sportclub Emmeloord | 63.000 | |||
Startersleningen | 487.880 | |||
Duurzaamheidsleningen | 542.277 | |||
Blijversleningen | 48.592 | |||
Stichting Cultuurbedrijf NOP | 60.000 | |||
Lening Bosbad | 75.456 | |||
Verkoop Vennootschap B.V. | 172.798 | |||
Totaal | 2.456.085 |
Ons kredietrisico is laag
Geld aan instellingen met een publieke taak wordt alleen uitgeleend als we weten dat het terugbetaald wordt. Als de gemeente geld belegt, doet zij dat bij instellingen van goede kwaliteit. De kwaliteit van de instelling wordt gemeten met een kwaliteitssysteem, zogenaamde rating. De instelling moet minimaal een A-rating hebben. Wij hebben alleen beleggingen die in het verlengde van de publieke taak liggen.
Ons Intern liquiditeitsrisico is laag
Wij hebben een korte en een lange termijn planning voor onze activiteiten. Wij houden dagelijks een liquiditeitsplanning bij. Hierdoor hebben wij goed inzicht in de ontvangsten en uitgaven. Zo weten we ook goed of we bijvoorbeeld een vaste lening moeten aangaan, hoeveel we moeten lenen en met welke looptijd. Ook is er periodiek afstemming met budget- en kredietbeheerders voor het inzicht voor de korte, middellange en lange termijn.
Wij kennen geen valutarisico
De gemeente leent uitsluitend geld uit in euro’s waardoor het valutarisico nihil is.